KPSS Genel Kültür Genel Yetenek

Müdafaa-i Vatan Cemiyeti

Türk kadınlarının Millî Mücadele’ye büyük kararlılıkla katılışını gösteren en önemli olay, merkezi Sivas’ta olmak üzere “Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti”nin kuruluşudur. Bu cemiyet Sivas Valisi Reşit Paşa’nın eşi Melek Reşit Hanım ve arkadaşları tarafından Sivas’ta kurulmuş, kısa sürede Anadolu’nun muhtelif şehirlerinde Merkez’e bağlı birçok şubeleri açılmıştır. Düşman işgallerini büyük bir hassasiyet ve dikkatle izleyerek itilâf Devletleri ve İstanbul Hükûmeti’ne karşı zaman zaman protestonameler yayımlayan, Millî Orduya para ve mal yardımı kampanyaları açan, Millî Mücadele için Anadolu’ya geçenlere kutlama mesajları gönderen bu cemiyet Kurtuluş Savaşı boyunca Türk kadınlığının iftihar edeceği büyük hizmetler görmüştür. Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti, hizmetleri esnasında daimî surette Heyet-i Temsiliye ve Ankara Hükümeti ile ilişkilerini sürdürmüş ve Mustafa Kemal Atatürk’ün büyük takdirini kazanmıştır.



Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti’nin kuruluşu, Heyet-i Temsiliye ve Mustafa Kemal Paşa ile yazışmalarına dair bazı belgeler :



Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Yönetim Kurulu’nun Sivas Valiliğine verdiği, Cemiyetin kuruluşu ile ilgili 7 Aralık 1919 tarihli dilekçe:

Huzûr-i Sâmi-i cenâb-ı Vilâyetpenâhîye

Atufetlû Efendim Hazretleri

Mütekaddim 26 Teşrin-i sâni 335 tarihli beyanname ile keyfiyet-i teşkili arz olunan ve merkez-i idaresi şimdilik Melek Reşit Hanımefendinin haneleri bulunan Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti’nin heyet-i idaresi esâmisinin bir kıt’a listesi ile Cemiyetin mührüyle musaddak iki nüsha nizâmnâmesi merbuten takdim kılınmış olmakla iktızây-ı nizamîsinin îfâsı hususuna müsaade buyurulması babında emr ü ferman hazret-i menlehü’l-emrindir.



Sivas Valisi Reşit imzasıyla, Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti’nin verdiği dilekçe ve eklerinin alındığını bildiren belge:

Hukuk-ı mukaddese-i Osmaniyeyi muhafaza hususundaki makasıd-ı âliye kadınların da iştirakini te’min için bir mev’ize iradı zımnında şehr-i hâlin yirmi sekizinci cuma günü saat sekizde Kal’a-i atîk mahallesindeki Numune Mektebinde bir içtimâ’ akd etmek üzere Sivas înâs Darüleytâm müdiresi Makbule Hanım ile Mektubî mümeyyizi Ali Efendinin refikası Ayşe Hanımlar tarafından verilen istidaname ile beyanname ahz edildiğini mübeyyin ilmühaberdir.



Vali Reşit imzasıyla, “Sivas Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti”nin kuruluşunun yürürlükteki yasalara uygun olduğunu bildiren g Aralık igig tarihli belge:

Vilâyât-ı Şahane-i şarkiyyenin müdafaa-i hukuk-ı milliyyesi ile temin-i ümranı emniyyelerine hadim ve merkezi Sivas şehri olmak, icabında bütün Anadolu’da birer müstakil şubeleri bulunmak üzere (Sivas Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti) teşkil ettiklerinden bahisle makam-ı vilâyete beyanname i’tâ eden Sivas valisi Reşit Paşa Hazretlerinin refikası Melek, Defterdar Tevfik Bey refikası Sâmiye, Jandarma Tabur kumandanı Kemal Bey refikası Şefika, Çankırı memlehası müdürü Raif Efendi refikası Emine Hanımların cemiyet teşkili için lâzım gelen evsaf-ı kanuniyeyi hâiz bulundukları ve cemiyet teşkilinin ta’rifât-ı kanuniye dairesinde ifâ edildiği anlaşılmakla işbu ilmühaber tanzim olunarak i’tâ edildi.



Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Yönetim Kurulu’nun, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı Mustafa Kemal Pasa’ya “Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti” adıyla bir demeğin kurulduğunu bildiren 12 Aralık 1919 tarihli yazısı:

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Reis-i Muhteremi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine

Muhterem ve mübeccel kardeşlerimiz!

Sizleri kendimize rehber ittihaz ederek Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti namiyle bir cemiyet teşkil ettik. Nizamnamemizi takdim ile kesb-i mübâhât eyliyoruz. On altı kişiden mürekkep bir heyet-i idare-i fa’âleden müteşekkil olan bizler bütün hemşirelerimizi cemiyetimizin âzay-ı tabiiyesinden addediyor ve bir taraftan da kendilerini resmen cemiyetimize kayd ediyoruz. Şu birkaç günlük mesâimizde cemiyetimizin sekiz yüzden fazla âzası mukayyed bulunuyor ve pek yakın zamanda ümid ediyoruz ki Sivas’ta azamız olmayan hiçbir hemşiremiz kalmayacağı gibi bütün Anadolu’daki hemşirelerimizi de her vilâyette birer müstakil cemiyet teşkiliyle kendimize iştirak ettireceğimiz ümid-i kavîsindeyiz. Maksat müdafaa-i vatandır. Biz hemşireleriniz de siz muhterem kardeşlerimizle beraber olacağız, yahut beraber yaşamak hakkını kazanacağız ve bugünden itibaren cemiyetimiz muhterem kardeşlerimizin vatanî her emirlerini ifâya bir dakika tereddüd etmeyerek hazır olduğumuzu arz ile bizleri vazifemizde teşcî’ edecek ma’nevî müzaheretlerinize dâimen intizâr, eyler nâ-mütenahî hürmetlerimizin kabulünü istirham eyleriz.



Mustafa Kemal Paşa’nın, Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti’nin 12 Aralık igig tarihli yazısına verdiği 13 Aralık 1919 tarihli cevap:

Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Heyet-i İdare-i Muhteremesine

Cemiyet-i muhteremelerinin teşkilâtına ait nizâmnâme ve bunun melfûf bulunduğu tezkere-i afîfaneleri Heyet-i Temsiliyece kıraat olundu. Anadolu’nun bilhassa pek büyük inkilâplara muhtaç olan kadınlık hayatında âtiyen pek büyük âsâr-ı terakki ve intibah va’d eden bu şayan-ı takdir teşebbüs, memleketin her türlü selâmet ve saadetini gaye edinmiş olan heyetimizin bihakkın müstelzim-i şükranı oldu. Türk kadınlarının nezaket ve ciddiyet-i mefkureleri şefkat ve uluvv-i cenâb ile memzûc fedakârlıkları bu gibi içtimaî vesilelerle tezahür ettikçe bütün cihan nazarında, husûsiyle Avrupa’nın bize muhalif olan efkâr-ı umumiyesi muvacehesinde müstakbelin asrî bir Türkiyesine vücut verecek kabiliyet-i milliyemizi isbat edeceğinden menâfı’-i milliye ve vataniyede hanımefendilerin de müşâreket-i fikriye ve ruhiyesi memleket namına mucib-i iftihardır. Fazilet ve fedakârlık gibi meziyetlerin sevâik-i ahlâkiye ve mâneviyesi meyânında kadınlığın ve ona ait hissiyatların pek büyük bir mevkii olduğuna nazaran hanımlarımızın mesâi-i milliyede metanet ve ciddiyetle terakkileri erkekler için medâr-ı teşvik ve ensâl-i müstakbele için de nümûne-i imtisal olacaktır. Bundan dolayıdır ki Sivas hanımlarının gösterdiği şu fedakârlığı bütün Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri merkezlerine ta’mîm ederek bütün Türk hanımlarının da aynı eser-i hamiyyeti ibraza davet olunmasını muvafık bulduk. Bilumum Anadolu hanımları tarafından derhal kabul edileceğine emin olduğumuz bu teşebbüsün birinciliği şerefini ihraz buyurmuş olmalarından dolayı Sivas hanımları cidden sezâvâr-ı tebriktir. Hissiyât-ı medeniye ve içtimaiyemiz namına pek mes’ut atîler va’deden teşebbüsât-ı muhteremelerinde her türlü müzaherete ve her türlü emre müheyya ve muntazir olduğumuzu arz ile takdim-i ihtiramât eyleriz Efendim.


Melek Reşit ve Şefika Kemal imzalarıyla, vilâyetlere ve kazalara yazılıp Sivas’ta Kadınlar Cemiyetinin kurulduğunu bildiren ve kendilerinin de benzeri dernekler kurmalarını isteyen 18 Aralık igig tarihli genelge:

Atufetlû Efendim Hazretleri

Merkezi Sivas’ta bulunan ve heyet-i idare-i fa’alesi onaltı hanımdan mürekkep olan Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti, nizamnamesini huzûr-i sâmîlerine leffen takdim ile kesb-i mübâhât eyler. Bütün islâm hemşirelerimizi cemiyetimizin a’zay-ı tabiiyesinden addedip kendilerini resmen cemiyetimize kaydediyoruz. Şu birkaç günlük mesâimizle cemiyetimizin sekiz yüzden fazla a’zası mukayyed bulunuyor ve pek yakın zamanda ümid ediyoruz ki Sivas’ta a’zamız olmayan bir hemşiremiz kalmayacaktır. Vesâtat-ı âsafileriyle dahil-i daire-i memuriyetiniz menâtıkında bulunan hanımefendi hemşirelerimizi bu eser-i hamiyyete iktidâya davet ediyoruz. Mesâi-i milliyede metanet ve ciddiyetle çalışacak olan Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyetlerini orada da bir ân evvel emr-i teşkili ile icrây-ı faaliyet eylemekte bulunduklarına dair tebşirât-1 âlilerine intizâren takdim-i hürmet-i mahsûsa eyleriz, olbabda emr ü ferman hazret-i men lehül-emrindir.


Melek Reşit ve Şefika Kemal imzalarıyla, Kilis’teki Fransız komutanının İtilâf Devletleri siyasî temsilcileri nezdinde protesto edildiğini ve İstanbul Hükûmeti’nin bu konuda yeniden girişimlere davet olunduğunu Mustafa Kemal Paşa’ya bildiren 3 Ocak 1920 tarihli telgraf:

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi Riyaset-i Aliyesine

Muhterem Paşa Hazretleri,

17 numaralı İrade-i Milliye ceridesinde görülen, Kilis sokaklarına Fransız işgal Kumandanının ta’lik etmiş olduğu beyannameyi cemiyetimiz Dersaadet’teki itilâf mümessilleri nezdinde hemen telgrafnâmelerle protesto ettiği gibi Heyet-i Vükelâyı bu babda teşebbüsât-ı cedîdeye da’veti akdem-i vezâifinden bilerek icra eylediğini kemal-i hürmetle arz eder ve protestonamelerin bir suretini leffen takdim eyleriz efendim.


Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemal Pasa imzasıyla, Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyetinin İtilâf temsilcileri nezdinde Adana’da Fransızların yaptıkları zulümleri protesto etmiş olmasından duyulan memnunluğu belirten 4 Ocak ig20 tarihli takdir ve teşekkür yazısı:

Sivas’ta Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyetine

Fransızların Adana’da ahali-i îslâmiyeye reva gördükleri itisafâtdan dolayı İtilâf mümessilleri nezdinde vâki protestonamelerine ıttıla hasıl oldu. Türk kadınına, Müslüman kadınına has olan hissiyât-ı necîbe-i vataniye ile şefkat-ı aliye-i insaniyenin menba-ı feyz-i intişarı olan Cemiyetinize Heyet-i Temsiliyemiz arz-ı şükran ve minnetdarî eyler. Millet, böyle kızkardeşlerini vahdet-i mukaddesenin pişvâsı görmekle mücahede-i meşrûasında azm ve imanının bir kat daha rasânet bulduğunu idrâkle mesuttur.


Mustafa Kemal Paşa imzasıyla, İzmir’in Yunanistan’a katılması hazırlıklarına hız verildiğini bildiren ve bunun tüm ulusal kuruluşlarca İtilâf Devletleri ve Amerika temsilcileri nezdinde şiddetle protesto edilmesini isteyen bir genelge:

İzmir’in Yunanistan’a ilhakını tacil maksadiyle ihzarâtda bulunulmakta olduğu teeyyüd etmektedir. Emr-i vâki’ hususunda azîm mitingler ve protestolarla Aydın cephesindeki kuvây-ı milliyenin taarruzî harekete geçmesi lüzumu bundan evvel arz edilmişti. Şimdi bilumum heyet-i merkeziyeler tarafından şiddetli bir lisanla Düvel-i İtilâfiye ve Amerika mümessillerine işbu istihzârâtı protesto etmek siyâseten mûcib-i fâide görülmektedir. Protestonâmede bilhassa işgalden evvel vilâyâtımızda asayişin mükemmel ve Müslümanlar sükûn içinde sulha muntazır iken bilâ sebep asayişin te’mini bahanesiyle yapılan Yunan işgalinin Mütelifîn heyetlerinin itirafı veçhile yağma, harîk, taarruz, katliâmdan mürekkeb netâyic-i vahşiyâne ve fecîâneye sebebiyet verdiği ve bu halin bütün şiddetiyle devam etmekte bulunduğu, milletin bu haksız işgallere ve bu vahşi hunharlara karşı meşru olarak başladığı mücadeleye devamının pek tabiî olduğu ve bu halin temadisi halinde memleketimizin vesâit-i muhtelifeye müracaata mecbur kalacağı ve bunun ise selâmet-i cihan için tehlikeli olacağı ve bundan terettüb edecek mes’uliyetin doğrudan doğruya işgali takrîr ve tertib eyleyenlere râci’ olacağı Anadolu’da ikinci bir Makedonya ihdasına asla müsâade etmeyeceğimizi, binâenaleyh bu haksızlığın bir ân evvel tashihi ile işgalin hemen defi gibi esâsâtın münderiç olması şayan-ı tavsiye görülmektedir.

Sivas Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Riyasetine

Heyet-i Temsiliyeden mevrûd şifre sureti bâlâya nakl edilmiştir. Yukarıda münderiç esasât dairesinde cemiyet-i aliyeleri tarafından protesto keşide edilmesi sevgili izmir’imizin tahlîsi nâmına rica olunur Efendim.



Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyetinin, son onbeş gün içinde yapmış olduğu çalışmalara ilişkin belgelerin, bilgi edinilmek üzere, Heyet-i Temsiliye Başkanlığına gönderildiğini bildiren 21 Ocak 1920 tarihli yazısı:

Ankara’da Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi Riyâset-i Aliyesine

Muhterem Efendim!

Cemiyetimizin şu onbeş günlük mesâisini, başlamış olduğumuz bu vatanî vazifede bize rehber olan bütün mücâhit kardeşlerimize bildirmeyi cemiyetimiz kendine en büyük, en şerefli vazife addeder. Çekilen protesto telgraflarının birer suretlerini manzûr-ı âlileri buyurulmak üzere leffen takdim ediyoruz. Bu vesileyle bütün hemşireleriniz size namütenahi hürmetlerini takdim ediyoruz. 21 Kânun-ı sanî 336

Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti


Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyetinin, kendisini uyaran Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Sivas Heyet-i Merkeziyesine teşekkürlerini sunan ve çeşitli yerlere çekilen protesto telgrafları örneklerinin yollandığını bildiren 21 Ocak 1920 tarihli yazısı:

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
Sivas Heyet-i Merkeziyesi Riyâset-i Aliyesine

Efendim!
11 /1 /336 tarihli iş’âr-ı âlilerine arz ve cevaptır.


Makamât-ı lâzimeye keşidesi icap eden protesto telgrafhâmeleri hususunda heyet-i muhteremelerinin vâki’ irşâd ve ikazına arz-ı şükran eyleriz. Olbabda keşide olunan telgrafnamelerin suretleri Irade-i Milliye ceridesinde manzûr-ı âlileri buyurulacaktır Efendim

21 Kânun-ı sanî 336

Anadolu Kadınlara Müdafaa-i Vatan Cemiyeti



Mustafa Kemal Paşa’nın, Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti tarafından yollanan belgelerin alındığını, teşekkür ve tebriklerini bildiren 21 Ocak 1920 tarihli yazısı:

Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Heyet-i Merkeziyesine.

Tahrirât-ı aliyelerini memnuniyet ve iftiharla aldık. Teşebbüs-i vatanperverânelerini takdir ve tebrik eyliyoruz Efendim.



Melek Reşit ve Şefıka Kemal imzalarıyla, Fransız ve Ermenilerin Maruftaki canavarlıklarının derhal telgrafla İtilâf Devletleri temsilcileri nezdinde protesto edildiğini ve İstanbul Hükûmeti’nin uyarıldığını Heyet-i Temsiliyeye bildiren 2 Şubat 1920 tarihli yazı:

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi Riyâset-i Aliyesine

Muhterem Efendim!

Fransızların ve Ermenilerin Maraş’ta din kardeşlerimize reva gördükleri canavarlıkları derhal telgrafnâmelerle İtilâf mümessilleri nezdinde protesto edildiği gibi, Heyet-i Vükelâyı da ikaz edecek telgraf keşide edildiği ve protesto telgrafhâmelerinin birer suretleri takdim olunduğu en derin hürmetlerimize tevdîan arz olunur Efendim.
2 Şubat 336


XIV

Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemal imzasıyla, Maraş’ın Kayabaşı mahallesinde oturan Bitlis defterdarının eşi hanımın saldırgan düşmana karşı gösterdiği olağanüstü kahramanlığı bildiren 3 Şubat 1920 tarihli telgraf:

Sivas Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Heyet-i Riyasetine

Maraş’ın Kayabaşı mahallesinde sakin Bitlis defterdarının haremi Hanım İslamların hûn-ı ma sûmunun nâ-hak yere akıtılmasından ve birçok hânmânların söndürülmesinden galeyana gelerek hanesinden açtığı mazgaldan dindaşlarımızı imha için islâm mahallâtına saldıran düşmanlara ateş açarak akşama kadar sekiz düşmanı telef muvaffak olduğu ve akşam üzeri erkek elbisesiyle ve kemal-i cür’etle muhafaza-ı ırz ve can kaygusu ile silâha sarılmış bulunan mücahidîn-i tslâmiye sunûfuna iltihakla bilfiil müsademâta iştirak eylemekte bulunduğu bildirilmiştir.



XV

Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemal Paşa imzasıyla, Amasya, Erzincan, Kayseri ve Bolu’da Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti heyet-i merkeziyelerinin kurulmuş olduğunu Sivas’a bildiren 6 Şubat1920 tarihli telgraf:

Sivas’ta Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Riyaset-i Aliyesine.

Amasya, Erzincan, Kayseri ve Bolu’da Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti heyet-i merkeziyeleri teşekkül eylediği bildirilmekle ma’rûzdur Efendim. 6 Şubat 336

Heyet-i Temsiliye namına
Mustafa Kemal

XVI

Sivas’ta Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti’nden Mustafa Kemal Paşa’ya sunulmak üzere Ankara Valiliğine gönderilen ve Maraş’ta düşmanla çarpışan mücâhitlerimize yardım için iane toplandığını, yarım saat içinde üçyüz Ura elde edilmiş bulunduğunu bildiren 7 Şubat 1920 tarihli şifre:

Ankara Vilâyetine

Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine takdim olunacaktır.

Evvelce vâki’ olan da’vet ve ilân üzerine dünkü cuma günü Sivas’ın İslâm kadınları Çifteminare kurbundaki Numune Mektebinde bil-içtimâ’ sevgili vatanımızın selâmeti için yedi hafız tarafından devr-i hatm-ı şerif tilâvetini ve müheyyic nutuklar iradını müteakib Maraş’taki din kardeşlerimizi kurtarmak üzere oraya şitâb eden kuvay-ı milliye efrâd-ı hamiyyetperverânına bir hediye-i nâçiz olarak aramızda iane cem’ine teşebbüs edilmiş ve yarım saat zarfında üçyüz lira nakden toplanarak ondan fazla miktarı da taahhüt altına aldırılmış ve tahsilatının ikmalinde toptan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Sivas heyet-i merkeziyesine tevdii mukarrer bulunmuş olduğu ihtiramât-ı mahsûsamıza terdîfen berây-ı malûmat arz olunur.

7 Şubat 336
Sivas’ta Anadolu Kadınları
Müdafaa-i Vatan Cemiyeti



Melek Reşit ve Şefika Kemal imzalarıyla, 6 Şubat 1920 günkü genel kurul toplantısında toplanan yardım parasının nerelere verildiğini Ankara’da Heyet-i Temsiliye Başkanlığına bildiren yazı:

Ankara’da: Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi Riyâset-i Aliyesine

10/2/36 şifreli cevabnâme-i telgrafîde âmâl-i milliyenin temâmî-i teminine can, mal ve hatta evlâd ve ayal feda eden kardeşlerimiz müzaheretine olan mesâimizin lütfen mazhar-ı taltif buyurulmasından mütevellid şükranlarımızı hâk-i pây-ı devletlerine takdim ederiz. 6 Şubat 336 cuma günkü içtimamızda ve onu takip ederek bugüne kadar devam eden mesâi neticesinde beşyüz liraya baliğ olan ve münhasıran cemiyetimiz efradı tarafından verilen iâne-i nakdiye: 300 Müdafaa-i Vatan Sivas şubesine 100 izmir felâketzedelerine (vilâyet vasıtasıyla) 100 İhtiyaten cemiyet kasasına 500 olarak tefrik ve mahallerine teslim ve irsal kılındığı arz ve muvaffakıyât-ı mütevâliye-i vatanperverîlerine dua eyleriz Efendim.



XVIII

Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemal imzasıyla, Maraş olayları karşısındaki tutumundan dolayı Sivas Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyetine gönderilen 10 Şubat 1920 tarihli övgü ve teşekkür yazısı:

Sivas Valisi Reşit Paşa Hazretlerine

Sivas Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyetine:

Fecî kıtallere, tecâvüzlere maruz kalan Maraşlı kardeşlerimizin imdadına şitâb eden fedakâr kuva-yı milliye efradı hakkında Sivas Hanımlarının yaptıkları tezahürata ve ibraz buyurulan âsâr-ı hamiyyet ve şefkata arz-ı şükran eyleriz. 10 Şubat 336


Mustafa Kemal Paşa’nın, Sivas Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti’nden gelen 15 günlük çalışma raporları için 13 Şubat 1920 tarihli teşekkür yazısı:

Sivas Valisi Reşit Paşa Hazretlerine

Sivas Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Riyasetine:

Cemiyet-i muhteremelerinin onbeş günlük hülâsa-i mesâisini havi raporlarını büyük bir şükran ile aldık. İstihlâs-ı vatan uğrunda ibzal buyurulan nezihâne ve necibâne mesâinizin meşkûr olmasını ve bizlere büyük bir ümmid-i teşcî’ veren mücahedâtınızın muvaffakiyât-ı mütevâliyeye mazhariyetini temenni eyleriz Efendim. 13 Şubat 336




Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti’nin beyannamesi 26 Kasım 1919 tarihinde Sivas Valiliğine verilmiş, 7 Aralık 1919 da ise 2 nüsha Cemiyet tüzüğü de sunularak yasal işlemin tamamlanması istenmiştir. Sivas Valiliği 9 Aralık 1919 tarihli yazısıyla “Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti”nin kuruluşunu onaylamıştır. Cemiyet, resmen onaylanmadan önce de 28 Kasım 1919 tarihinde kurucuları tarafından valilikten izin alınarak, Sivas Numune Mektebi’nde Sivas kadınlarının iştiraki ile bir genel toplantı düzenlenmiş ve cemiyetin kurulduğu halka duyurulmuştur. Bu toplantı sonucu Padişah’a, Sadrazam’a ve Dahiliye Nazırı’na telgraflar çekilerek cemiyetin amacı açıklanmış, yurdumuza ve milletimize karşı yapılmakta olan haksızlıkların düzeltilmesi için hükümetçe gerekli girişimlerde bulunulması istenmiştir. Cemiyet aynı gün İstanbul’daki Amerika, İngiltere, Fransa ve İtalya siyasî temsilcilerine de protesto niteliğinde birer telgraf göndermiştir.

Kaynak:

Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Kutu: 2-3, Dosya: 1, Fihrist: 2