KPSS Genel Kültür Genel Yetenek

Türk Destanları

Türk edebiyatında kahramanlıkları anlatan efsanevi türdeki destanlardır. En eski tür olarak Türk destanları içinde Atilla Destanı , Uygur Destanı, Göç Destanı, Alp Er Tunga, Şu Destanı, Oğuz Kağan Destanı, Bozkurt Destanı, Ergenekon Destanı, Yaratılış Destanı ve Türeyiş Destanı destanları İslam öncesi devir destanlarıdır.
Atilla Destanı: Batı Hun Hükümdarı Atilla’nın yaşamını ve kahramanlıklarını anlatan destandır.
Bozkurt Destanı (mitoloji): Bozkurt, Türklerin ulusal sembolüdür. Tarih öncesi dönemlerden beri Türklerce kutsal sayılmıştır. Bozkurt’un kutsal sayılmasının ve Türklerin ulusal sembolü olmasının en önemli nedeni, Türklerin bir bozkurtun soyundan geldiklerine inanmalarıdır.
Dânişmendnâme: Anadolu’nun fethini ve bu mücadelenin kahramanlarını anlatan, XI. Yüzyılda yaşamış Türk devlet adamı Melik Dânişmend Gazi’nin hayatını, savaşlarını, Anadolu’daki bazı şehirleri fethini ve çeşitli kerametlerini anlatan destandır.
Ergenekon Destanı: Göktürkler’in türeyişini anlatan bir Türk destanıdır. Genel olarak, düşman tarafından hile ile yenilgiye uğratılan Türklerin, Ergenekon Ovası’nda yeniden türeyip tekrar eski yurtlarına dönerek düşmanlarıyla çarpışmalarını anlatır.
Göç Destanı: Uygur destanıdır.
Köroğlu Destanı: Kahramanı Ruşen Ali’nin ve babası Koca(Seyis) Yusuf’un Bolu Beyi ile olan mücadelelerini ele alır. Kahramanı 16yy. da yaşamış halk ozanı Köroğlu’dur.
. Manas Destanı: Kırgız Türkleri’nin millî destanıdır. Mani dinini yaşayan Karahitaylar ile Müslüman Karahanlılar arasındaki mücadelede Kırgızların durumunu ve Manas adlı kişiyi anlatan destan, çeşitli kaynaklar tarafından XV. yüzyıldan XII. yüzyıla kadar dayandırılır.

Oğuz Kağan Destanı: Türk destanlarından, Hun-Oğuz destanları grubundandır. Oğuz Kağan Destanı’nın beş ayrı yazması vardır. Çağatayca, Farsça ve Uygurca yazmalardaki Oğuz Kağan Destanı; Oğuz boyları, Türk dili, edebiyatı, folkloru, târihi ve kültürü hakkında bilgi verir.
Saltukname: 13. yüzyıl alp-erenlerinden olan ve Rumeli’nin Türkleşmesinde büyük rolü bulunan Sarı Saltuk’un efsanevi hayatını anlatan Anadolu Türk destanlarından biridir.
Türeyiş Destanı: Bir Uygur destanıdır. Göktürklerin yıkılmasından sonra Türklerin nasıl yeniden vücut bulduğunu anlatmaktadır.
Yaratılış Destanı (Altay): Türklerin Altay-Yakut zamanında çıkan bir destandır. Ayrıca ilk Türk destanlarından olma özelliğine de sahiptir. Asya kıtasının çeşitli bölgelerinde yaşayan Türk boyları ve Altay Türkleri arasında söylenmektedir. Türk destanları arasında en eskisidir.
Şu Destanı: M.Ö. 330-M.Ö. 327 yıllarındaki olaylarla bağlantılı olan eski bir Türk destanıdır. Dönemin Saka hükümdarının adı Şu idi. Destanda Türklerin, Makedonyalı İskender’le mücadelelerini ve geriye çekilmelerini anlatılmaktadır.